Elk jaar gaan we met de collega’s van TRES naar een stad om elkaar op een niet-werkgerelateerde manier te leren kennen. Want tijdens het werk merk je niet dat iemand behoorlijk luidruchtig kan snurken 😀 Ibiza, Barcelona, Stockholm en Madrid zijn aan de beurt geweest, dit jaar was de keuze op Berlijn gevallen. Dit jaar wat beter voorbereid, ik heb een boekje van Marco Polo gekocht waar de meeste must-see-spots in staan. 

Vrijdagmorgen om 8 uur aanwezig op de zaak. We krijgen een papieren zak met een flesje drinken, versnaperingen voor onderweg en een t-shirt met achterop de tekst “ich bin ein tresser”. Na de groepsfoto’s gaan we verdeeld in groepen instappen in de auto en rijden we “die kant op”. Voorgaande jaren gingen we met het vliegtuig, dan ben je binnen een paar uur op de plek van bestemming, dat duurt nu wat langer. Onderweg even een gezamenlijke tussenstop voor een hapje bij de Burger King en sanitaire stop, later nog een tussenstop waarbij nog een paar mede-tressers even een break houden en uiteindelijk komen we aan in Berlijn. Na een stukje file-rijden de auto tegenover het hotel op een parkeerplaats neerzetten en naar het hotel lopen. 

Na het droppen van de koffers eerst met een aantal collega’s de voetbaltafel die er staat uittesten. Hierna een drankje bij de bar. ‘s Avonds gezamenlijk naar restaurant L’osteria, deze zit aan de Mercedes-platz. Er zijn nogal wat mensen, want Rod Stewart treedt deze avond op in de Mercedes Benz Arena, ook aan dit plein: link. Het eten bij L’osteria is prima, maar de pizza’s zijn veel te groot. Nog maar eens even kijken of ik daar een opmerking op de website van kan maken, want het is zonde van dat lekkere eten: link. Na het eten gaat een gedeelte richting de clubs, Anne, Friso, Pieter, Jeldert en ik komen onderweg een binnenplaats tegen waar een DJ staat te draaien en er zo nu en dan grote vlammen door de lucht vliegen (getriggerd door een aan-uit-knop bij de DJ). Even gezocht via Google Maps, we zaten volgens mij op de hoek bij Warschauer Strasse en Revaler Strasse, op Maps staat het als een “Holi Cow Indian Street Food” (link). Maar man, wat is het koud. Ik heb ook niet echt een heel dikke trui/jas aan, hou het bij één halve liter “pul” bier. Uiteindelijk splitsen onze groepen op, een aantal gaan nog naar de club, een ander deel waar ik ook bij hoor houdt het voor gezien en gaat terug naar het hotel voor een goede nachtrust.

Zaterdagmorgen, na het ontbijt in het hotel (Hotel Schultz, prima hotel trouwens!, linkje) ga ik gewapend met de camera van mijn mobiel bij een gedeelte van de East Side Gallery langs, deze zit namelijk naast het hotel. Vervolgens loop ik terug naar het hotel en besluit ik om een stuk richting de Fernsehturm te lopen. Als ik niet al te ver weg ben keer ik weer om, omdat ik op tijd terug wil zijn voor de fietstocht. Het valt me op dat er veel graffiti is en ook dat mensen zo vroeg in de morgen met flesjes (drank?) rondlopen. Terug in het hotel verzamelen we met een groepje, via de Uber-app wordt een taxi-busje geregeld en gaan we naar de Knaackstrasse waar de Kulturbrauerei is, dit was een brouwerij, maar is nu een samenvoeging van bedrijfjes, waaronder fietstochten door Berlijn. We zijn te vroeg, dus maken eerst een rondje door de wijk, een kleine markt waar we rondkijken. We zijn de eersten, vervolgens komen de anderen ook aan.

We gaan in twee groepen de weg op. De andere groep heeft een gids die de indruk wekt te leven op paddo’s en met vage verhalen komt, ik zit in de goede groep met een iets oudere dame die ook rondleidingen in de gevangenissen heeft gedaan en een excellente historische kennis heeft. We fietsen door de wijken, door een straat die vroeger doodlopend was omdat de muur er stond. Er waren eigenlijk 2 muren waartussen het gebied van Oost Duitsland was. Zo is een jonge rebel die een witte lijn op de muur geschilderd had opgepakt (je had geen advocaat, was altijd schuldig, maar kon wel vrijgekocht worden). Dat is gedaan en met drie vrienden is hij in West Berlijn terecht gekomen. Daar plaatsten ze ook weer iets op de muur, maar er zaten deuren in de muur en omdat hij ook daar dan nog op Oost Duits terrein stond is hij toen wederom opgepakt (link). Ook is in deze straat een oude brandweerkazerne, smalle deuren, daar kunnen nieuwe auto’s niet tussendoor (er is trouwens via een hek wel een mogelijkheid om om te rijden). We krijgen uitleg over hoe de gebouwen voor de “rijke” mensen bedoeld zijn, hoe de andere gebouwen voor het “gewone volk” gemaakt zijn, zonder douche/toilet, met één centraal toilet-hokje. Met metalen balken zijn de originele locaties van de muren aangegeven, zodat je kunt zien hoe de flats “tegen” de muur aan stonden. Uitleg over hoe het in één weekend met prikkeldraad allemaal afgezet is en de muren opgebouwd zijn. Ik ging er ten onrechte van uit dat de muur van noord naar zuid Duitsland liep, maar Berlijn ligt als enclave in Oost Duitsland. Dus het was een kwestie van het “westelijk deel” isoleren.

Tegen de muren staan grote foto’s, zijn er palen met persoonlijke verhalen die je kunt beluisteren (hebben wij niet gedaan), het kerkje wat midden tussen de muren kwam en daarom afgebroken is. Hoe mensen niet meer bij de graven van hun geliefden/ouders/etc. konden komen omdat dit nu ineens in Oost lag. Het water de grens was, maar ook de kaden, waardoor ze mensen lieten verdrinken. En hoe ouders dan de grens over moesten en betalen om het stoffelijk overschot mee terug te nemen. We zien een metalen plaat waar een tunnel onderdoor gelopen is. Vanuit het Westelijk deel gestart met graven, ze kwamen uit bij een toilet-hokje. De stasi kwam erachter, dus die kwam door de tunnel achter de mensen aan. Een wachter uit de DDR werd neergeschoten door iemand uit West, deze kreeg de schuld van de dood, maar na de Wende bleek uit de Stasi-archieven dat deze soldaat door “friendly fire” overleden is, het schot uit West was slechts een schouderwond. Ook zien we een metalen plaat van een tunnel gegraven door de Stasi waarmee ze andere tunnels wilden detecteren (die liep dus niet van oost naar west, maar parallel aan de muur). Er zat een signaaldraad aangesloten, zodat in de wachttoren duidelijk was dat iemand bezig was te ontsnappen. En aangeharkt zand zodat op basis van de voetsporen iemand schuldig bevonden kon worden. Een filmpje hierover (waar ook het kerkje in terugkomt) is door Harmen online gevonden:

We fietsen door naar de Museum-Insel, waarbij we de buitenkant zien van het Altes Museum, de Berliner Dom. We fietsen daarna via Unter den Linden naar het ruiterstandbeeld van Frederik de Grote. Daarna naar het plein ernaast, waar de bibliotheek aan zit. Bij het begin van het Nazisme hebben studenten hier boeken verbrand. In het plein zit een doorzichtig stuk glas (nou ja, het mag wel eens gepoetst worden, want het is niet heel helder), maar eronder zit dus een grote ruimte met lege boekenkasten wat aangeeft welke boeken er toen verbrand zijn en dus “missen”. Aan dit plein zit ook de St. Hedwigs-Kathedraal. Tussendoor nog met onze ploeg aan de curryworst en patat, met een colaatje. We gaan naar de Brandenburger Tor. Met de uitleg dat de Duitsers voor schut zijn gezet toen Napoleon ze versloeg en trots door die poort paradeerde. Nu een teken van de eenwording na de val van de muur. Hierna naar de Bundestag en van een afstandje de Reichstag gezien. Daarmee ronden we de toer af en fietsen terug naar het beginpunt. Tijdens onze tocht trouwens ook nog een bus van Paulusma Reizen gespot!

De collega’s in de andere groep zitten in een restaurantje te eten, wij gaan met een groot deel van onze groep in het restaurant ernaast zitten, even wat drinken. Daarna in de metro en richting Checkpoint Charlie. Bij één van de collega’s spoedt het eten zich naar de uitgang en ontstaat er zoveel kramp dat hij de metro een halte eerder verlaat en gelukkig een restaurant met wc op tijd kan bereiken. Wij gaan door naar het checkpoint. In het Marco Polo boekje stond al dat het eigenlijk niet zoveel voorstelt, het is een reproductie en het staat midden in een straat waar verkeer erom heen rijdt. Met een groot bord, aan de ene kant een Amerikaanse soldaat, aan de andere kant een Russische soldaat, beide jong, het zijn nog kinderen eigenlijk. Absurd hoe oost en west tegenover elkaar stond/staat. Er staat een soort zigeunerachtige propper bij het hokje mensen te lokken om op een groepsfoto te gaan, de “soldaten” die er staan zien er ook shabby uit. Oké, die kan van de bucket-list en hoef ik niet nog een keer te zien. Ernaast is het Mauermuseum, dat schijnt wel de moeite waard te zijn, dus de volgende keer dat ik ga zal ik dat wel bezoeken. Er tegenover heb je de Checkpoint Charlie Black Box, op de muren eromheen is de historie te zien, Kohl, Gorbatsjov en ook hoe het checkpoint in vroeger tijden ingesloten was door een chicane om verkeer af te remmen, tanks. We hebben het wel gezien en gaan terug richting het hotel. Één van de collega’s is zijn kaartje kwijt geraakt, maar bij het instappen in de metro zeggen we “op de heenweg zijn we ook niet gecontroleerd”. En natuurlijk… dit keer dus wel. Bij de volgende halte eruit en een bon. Wij gaan door naar Bahnhof Ost, vlakbij het hotel. Nog een biertje drinken, ik kak redelijk in, lichte koppijn. Omdat we toch wat later uit eten gaan besluit ik om terug te gaan naar de hotelkamer om even een paar paracetamol achter de kiezen te slaan en bij te slapen.

Die break heeft me goed gedaan, daarna samen met Leks nog even naar de herdenking op de Dam gekeken waar Willem Alexander en Maxima een krans leggen, 2 minuten stilte en daarna naar de rest van de club. We lopen over de brug naar Öz Adana Grillhaus (link), voorafje met brood en beleg en daarna heerlijk goed doorbakken vlees. Prima gegeten! Het leek er eerst op dat we er niet bij pasten, maar er was besteld, dus een tafel van buiten ertussen, groepen een beetje verdeeld. Plan de campagne is om daarna naar een Irish Pub te gaan, het wordt Molly Malones. Een flinke wandeling door de stad, waarbij ik nog een mooie foto van de Fernsehturm kan maken, in het donker, met lichtjes gezien over het water. Een guinness om het weekend mee af te sluiten. De waardering volgens de statistieken is wat te hoog, want het is maar een klein hokje, geen live band. Maar gelukkig regelt DJ Jeldert op de laptop die er staat goede muziek. Rond 1 uur krijgen we het verzoek het laatste drankje te nemen, de boel gaat dicht.

Hierna gaan we weer richting het hotel. Via stille straten, een binnendoor paadje waar luidruchtige vogels zingen (een bandje?) komen we weer in het hotel. De andere dag ontbijt en rond 9.30 uur in de auto zurück nach Hause. Rond 16.00 uur weer thuis (nog nooit zo vroeg thuis geweest!).

Wat een weekend. Gelukkig droog gehouden, geen regen. Wel ijskoud! Tegenover het hotel zwervers, waarbij ook nog een keer de ambulance er staat en er iemand in zit met schijnbaar allemaal bloedspetters op zijn spijkerbroek. Veel graffiti, sommige kunstig (als op de muur), maar ook vaak lelijk (alleen wat tags of teksten). Verbazing over hoeveel mensen er met drankflesjes wat rond lopen. Ook tijdens het ‘s nachts teruglopen zien we een jonge vrouw met twee flesjes buiten (in de kou) op een bankje gaan zitten. Door de fietstocht een deel van de stad gezien, ik heb de meeste items die ik benoemd had (link) deze dagen gezien. Fernsehturm en Alexanderplatz niet van dichtbij, de Berliner Dom wil ik nog wel eens van binnen bekijken, hetzelfde geldt voor het Mauermuseum, het Holocaust-herdenkingsplein (met de betonblokken) schijn je te moeten ondergaan. Hetzelfde geldt voor onze fietstocht bij de muur langs, ik wil die palen nog wel eens langs om te beluisteren wat die mensen in het verleden meegemaakt hebben. Een aantal reden om nog eens terug te keren!

Foto’s zijn hier te bekijken: album