Van Rayen had ik nog niet eerder een voorstelling in het theater gezien. Ik weet het niet meer zeker, maar ik meende dat mijn collega Robin Bos naar een voorstelling van hem geweest was en het “best goed vond”. Of was het toch iemand anders? Ook heb ik Rayen een keer bij een aflevering van “Dit was het nieuws gezien”, en ook zijn voorstelling Focus die op de NPO uitgezonden is. Nog even teruggezocht, ik dacht dat die aflevering van Dit was het nieuws “redelijk recent” was, maar die blijkt van september 2022 te zijn.
Om 19.45 uur ben ik binnen, Hopper zit vol (omdat in de grote zaal de voorstelling van Motel Westcoast gehouden wordt), dus ik ga naar boven, waar het ook al druk is, maar ik kan toch nog een plekje kan vinden. Rond 20.05 naar de zaal. We zien een piano, een barkruk met een glaasje water erop en op de achtergrond het teken van “Karma”.
Rond 2011 stond Rayen voor het eerst in de Lawei en hij vraagt of er mensen zijn die er toen ook waren: die zijn er inderdaad. Rayen komt uit Suriname, heeft een Hindoestaanse achtergrond en legt ons uit wat Karma is. In de volksmond wordt vaak gezegd dat als iemand als een idioot in zijn auto rijdt en vervolgens in de sloot belandt: “dat is Karma”. Dat is te kort door de bocht. Karma is het totaal van “goede” en “slechte” dingen, wat ervoor zorgt dat als je dood gaat, dat jouw “balans” is waarop wordt afgemeten hoe je terug gaat naar aarde (reïncarnatie). Heb je veel slechte dingen gedaan, dan kom je terug in een “slechter leven”. Heb je het neutraal gedaan, dan kom je op een zelfde wijze terug, heb je het beter gedaan dan kom je een stapje hoger. En als je het uitmuntend gedaan hebt, dan hoef je niet meer terug, dan kun je bij God blijven, het nirvana. Mocht je er meer van willen weten, dan kun je het beste even Wikipedia raadplegen.
Rayen heeft dus Surinaamse roots, maar is net als zijn ouders helemaal “Nederlands”. Dus als hij niet naar een concert kan gaan, een Surinaamse maat tegenkomt en die vraagt “hoe was het”, verwacht hij een Nederlands antwoord: leuk, niet leuk, ging wel. Zijn maat reageert echter met “hoe was het? hoe was het?”. En haalt er vervolgens een wildvreemde bij waar Rayen mee mag gaan praten. Ook over hoe Rayen zelf in het vliegtuig naar Suriname ging, in het vliegtuig het adres moest invullen en niet op het huisnummer kon komen en hoe vervolgens dat “de dag maakt” van de douanier bij de luchthaven en hem peentjes laat zweten. Over hoe hij naar een psycholoog gaat en dat eigenlijk eerder had gemoeten, met het mooie voorbeeld van hoe “Ernst Jan” die “niet goed in zijn vel zit” door zijn moeder wordt toegesproken dat hij naar een psycholoog moet gaan en hoe “Bryan” zegt dat hij “niet goed in zijn vel zit” en zijn Surinaamse moeder hem toesnauwt dat zij daar ook last van heeft.
Ook komen zijn 2 oma’s uit Suriname ter sprake, beide worden rond hetzelfde tijdstip dement. Bij de ene is het progressief, bij de andere gaat het geleidelijk. Hij werd door haar altijd “Danny” genoemd (naar zijn broer), maar opeens bij een gesprek bij zijn eigen naam genoemd (dat klopt niet). Hoe bij dementie muziek uit de puberteit kan helpen (dat deel van de hersenen wordt vaak gespaard bij deze ziekte). Rayen speelt op de piano en zingt daarbij en aantal nummers uit de pubertijd… zijn pubertijd (dat dacht ik al aan de muziek te horen). Dat werkt natuurlijk niet, het moeten nummers uit de pubertijd van zijn oma zijn, de jaren 30. En dat slaat inderdaad aan.
Na al deze vermakelijke verhalen, situaties en goede muziek/zang van Rayen (hij zou zo een concert kunnen geven) eindigen we serieus. Zijn vaste regisseuse Wimie Wilhelm is eind 2023 namelijk op 62 jarige leeftijd overleden. De naam zei me niet zoveel, maar toen ik dit bericht op nos.nl zag, zag ik inderdaad een bekend gezicht. Rayen noemt nog even wat ze allemaal gedaan heeft en voor hem betekend heeft en zingt/speelt nog een liedje voor haar.
In de show van Jochem Myjer komt ook Karma voor (als een liedje/als de NL-versie) en in deze show van Rayen. De voorstelling begon met het feit dat hij in de auto reed naar een tv-show waar hij aan zou mee doen (ik zie dat die situatie wel erg overeenkomt met het begin van Focus) en hoe hij bij deze show Catherine Keyl tegenkomt. Ik kom na deze show thuis, mijn moeder heeft de TV aan en wie wordt er geïnterviewd? Juist.. Catherine Keyl! Als dat geen Karma is…
Ik heb me 2 uren vermaakt bij de show van Rayen, na de tijd in Hopper nog een biertje gedaan om te vieren dat ik deze week weer wat openstaande punten op het werk “bijna” heb kunnen fixen/afronden!